Praktijk Ger Hegger
25-06-2020

Goede vrienden

Goede vrienden bevorderen je gezondheid.

Sociale mensen leven langer. Eenzaamheid komt onder mensen van alle leeftijden voor. Onderzoek geeft aan, dat grofweg één op de vier Nederlanders zich wel eens eenzaam voelt. Veel mensen tussen de 30 en 45 jaar blijken last te hebben van eenzaamheid. De kans op eenzaamheid neemt toe als je ouder wordt.

Mensen die erg eenzaam zijn kunnen een depressie ontwikkelen. Dit is een sombere gemoedstoestand die lange tijd aanhoudt. Je hebt dan nergens zin in en je beleeft weinig plezier aan activiteiten die je eerder wel leuk vond. Sommige mensen grijpen naar drank, drugs of medicijnen. Door de neerslachtigheid neemt je weerstand af, waardoor ziektes minder snel genezen. Daarnaast kun je last krijgen van hoofdpijn, slapeloosheid en andere kwalen.

Uit een nieuwe studie van Brigham Young University blijkt dat een goed sociaal leven net zo belangrijk is als gezonde voeding. Opmerkelijk is dat de relatie tussen eenzaamheid en de levensverwachting met name zichtbaar is bij mensen onder de 65 jaar. 'Het effect van eenzaamheid is hetzelfde als het effect van overgewicht,' legt onderzoekster Juliane Holt-Lunstad uit. 'We moeten onze sociale relaties serieuzer gaan nemen'. Je terugtrekken kan dus best wel eens lekker zijn, maar je moet er niet in overdrijven. Sociale mensen blijven langer gezond.

Goede vrienden bevorderen je gezondheid en zorgen voor een ontspannen en langer leven. Vrienden zijn er niet alleen voor gezellig tijdverdrijf. Uit Australisch onderzoek blijkt dat ze ook je leven verlengen. De onderzoekers volgden 10 jaar lang 1500 ouderen. Het bleek dat de ouderen die een grote vriendenkring hadden, 22% langer leefden dan ouderen die weinig vrienden hadden. Opvallend was dat hechte banden met kinderen en familie bijna geen invloed hadden op de levenslengte van de ouderen. Ander onderzoek wees uit dat iemand die goed geïntegreerd is in zijn omgeving gezonder leeft, zich beter voelt en minder lichamelijke en psychische ziektes heeft.

Zorg voor veel vrienden. Sociaal verbonden blijven is een een grote noodzaak om dementie tegen te gaan, aangezien depressie en angst sterk gelinkt lijken te zijn met dementie. Je hersenen lichten meer op wanneer je een gesprek met iemand voert dan wanneer je op je eentje een kruiswoordraadsel oplost. De middelbare leeftijd is de leeftijd waarop de preventie voor Alzheimer-dementie zou moeten beginnen, zegt een vermaarde dementie-expert. 'Dat is het moment om iets te doen waar je slecht in bent.' Meer lezen(?), zie Preventie van dementie.

Eenzaamheid is net als chronische stress - het belast je immuunsysteem

Sociaal isolement blijkt voor sociale dieren en mensen neurale, neuro-endocriene en gedragsmatige reacties te activeren die op korte termijn zelfbehoud bevorderen. Maar deze reacties eisen wel een tol voor de gezondheid en het welzijn op lange termijn.
Het gevoel geïsoleerd te zijn van anderen leidt niet alleen tot ongelukkigheid, maar is ook een signaal van 'gevaar!' Bij mensen zijn, in verschillende studies, een hele rits gevolgen vastgesteld. Verhoogde angstgevoelens, vijandigheid en je terugtrekken uit de samenleving, slaapstoornissen en vermoeidheid overdag, toegenomen vaatweerstand, veranderingen in genexpressie en het immuunsysteem, minder impulsbeheersing, grotere negativiteit en depressieve symptomen, toename van leeftijdsafhankelijke cognitieve aftakeling en een groter risico op dementie.

Onderzoekers ontdekten dat mensen die eenzaam zijn tekenen vertonen van verhoogde latente herpes virus reactivatie en meer ontsteking-gerelateerde eiwitten produceren als reactie op acute stress dan degenen die zich meer sociaal verbonden voelen. Dit eiwittensignaal, wat wijst op de aanwezigheid van ontsteking en chronische ontsteking, is gekoppeld aan tal van aandoeningen zoals coronaire hartziekte, type 2 diabetes, artritis en de ziekte van Alzheimer, en de kwetsbaarheid en functionele achteruitgang die gepaard gaan met veroudering.
Van reactivatie van een latente herpes virus is bekend dat het samengaat met stress, wat suggereert dat eenzaamheid functioneert als een chronische stressor die een slecht gecontroleerde immuunrespons teweegbrengt.

"Uit eerder onderzoek blijkt duidelijk dat slechte kwaliteit relaties gekoppeld zijn aan een aantal gezondheidsproblemen, waaronder vroegtijdige sterfte en allerlei andere zeer ernstige gezondheidsproblemen. En mensen die eenzaam zijn hebben duidelijk het gevoel dat ze in een slechte kwaliteit relatie leven", zei Lisa Jaremka, een postdoc bij het Instituut voor Behavioral Medicine Research aan de Ohio State University en hoofdauteur van het onderzoek.

Referenties en leestips