Ons voedingspatroon

Een vaak gehoord argument om geen supplementen zoals een multi-vitaminen-mineralencomplex te gebruiken, is dat men al gezond eet en daarom geen aanvulling nodig heeft. Maar is dat wel zo? Eten we inderdaad gezond? En als dat zo is, levert onze voeding dan voldoende vitamines, mineralen en andere belangrijke voedingstoffen?

Wie kan wat extra's gebruiken?

Het blijkt dat niet alleen mensen met een zwakkere gezondheid er goed aan doen om een hoog gedoseerde multi- vitaminen-mineralencomplex te gebruiken. Ook baby's, opgroeiende kinderen en jongeren, de hardwerkende met stress belaste werkende bevolking, zwangere vrouwen, vrouwen en ook mannen in de overgang, en de oudsten onder ons (vaak met medicijnengebruik) doen er goed aan om aanvulling op de voeding te gebruiken; uiteraard een dosering die is afgestemd op de leeftijd. De grens tussen ziekte en gezondheid is bij vele moeilijk aan te geven, het zijn de zogenaamde vage klachten die optreden als stofwisseling niet optimaal functioneert.

Een evenwichtige voeding bevat voldoende vitaminen?

Volgens de wet, Regeling Vrijstelling Vitaminepreparaten, moet deze zinsnede verplicht op elk vitaminepreparaat vermeld worden. Maar wie gebruikt er nu een evenwichtige voeding? Zelfs als je tot de weinige Nederlanders behoort die elke dag gezond eten, blijft de vraag of je voldoende gezonde voedingstoffen binnenkrijgt met de voeding.

De laatste decennia blijkt het gehalte aan voedingstoffen in onze voeding sterk achteruit te zijn gegaan. Belangrijke voedingsmiddelen voor voldoende inname van vitaminen, mineralen en vezels, zijn fruit en groenten. Als we echter kijken hoeveel hiervan in Nederland gegeten wordt, blijkt ons voedingspatroon niet zo gezond te zijn als vaak wordt gedacht. Een groot consumenten onderzoek bij Nederlanders van 12 jaar en ouder liet zien dat 30% voldoende fruit eet en 20% voldoende groenten. Binnen de leeftijd van 19 tot 30 jaar bleek het consumptiepatroon het minst gezond. Slechts 7% blijkt voldoende fruit te eten en slechts 2% houd zich aan de aanbevelingen voor groeten.

Het TNO heeft onderzoek verricht naar de Nederlandse situatie omtrent de beschikbaarheid van micro-nutriënten voor de bevolking. Binnen de leeftijd van 22 en 50 jaar bleek de bevolking tekorten ondervind van maar liefst 9 noodzakelijke micro-nutriënten (mineraal cq. vitaminen); selenium, calcium, koper, magnesium, ijzer, zink, vitaminen A, vitaminen D en vitaminen E. De tekorten variëren, per micronutriënt gaat het om tekorten van 25 tot zelfs 100%. Bij de beoordeling van de resultaten heeft het TNO als uitgangspunt de ADH's gehanteerd; de 'Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid' die uitgaan van de minimum behoefte voor een gezonde bevolking.

ADH's - Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheden

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheden, afgekort de ADH's, zijn slechts een minimumbehoefte en verhoogd met een kleine marge. Dit zijn hoeveelheden die nodig zijn voor een normale stofwisselingsfunctie. De ADH's geven richtlijnen gebaseerd op een gezonde bevolking maar we moeten ons realiseren dat bij grote inspanning een optimale dosering vele malen hoger is. We hebben veel vitaminen, mineralen, spoorelementen en vetzuren nodig om gezond te blijven.

Op bijna elke leeftijd kunnen er subklinische tekorten ontstaan. Kleine baby's, kinderen en jongeren hebben voor hun groei veel voedingstoffen nodig. Jong volwassen eten over het algemeen erg ongezond. Zwanger zijn is vergelijkbaar met het leveren van topprestaties, en daar heb je extra voeding voor nodig; voeding voor de moeder en voeding voor de foetus. Mannen en vrouwen van 40 jaar en ouder krijgen te maken met een slechtere opname van voedsel via de darmen. Ook al eten ze gezond, het lichaam kan de voedingstoffen pas gebruiken als die via de darmen in de bloedbaan terecht komen. Ze voelen zich geen 25 jaar meer en dat kan leiden tot vermoeidheid en afname van een plezierig leven.

Bij subklinische tekorten kan het lichaam niet meer optimaal functioneren en ontstaan na een (langere) tijd de zogenaamde vage klachten. De ouderen onder ons gebruiken ook vaak (meerdere) medicijnen. Deze kunnen zinvol zijn maar het lichaam moet ze uiteindelijk ook afbreken en afvoeren. Het lichaam heeft daar ook extra vitaminen en mineralen voor nodig; aanvulling op de voeding is dan zeker raadzaam.

Opname van voedingstoffen

Ons spijsvertering is een buitengewoon gevoelig proces waarin nauwkeurig op elkaar afgestemde organen biochemische substanties afscheiden. Biochemische substanties zoals speeksel, maagzuur, galsappen, alvleesklier sappen zorgen dat de noodzakelijke stoffen uit ons voedsel worden losgeweekt voor de vorming van nieuwe cellen en voor de energievoorziening van de spieren.

Al in de mond wordt het voedsel klein gemaakt en gemengd met speeksel met bijbehorende enzymen. Het voedsel wordt al gedeeltelijk afgebroken. Het speeksel kan het beste inwerken bij voedsel dat goed is gekauwd. Te grote stukken worden veel slechter verteerd, neem daarom ook de tijd om rustig te eten.

Via de slokdarm komt het voedsel in de maag. Zuur maagzuur is erg belangrijk. Het maagzuur dood eventuele indringers en zorgt dat het eten verder uit elkaar valt. Kleine porties voedsel worden naar de dunne darm gevoerd waarna de vetten, koolhydraten en eiwitten verder uiteen vallen in kleine voor het lichaamsgeschikte moleculen die vervolgens via de darmwand in de bloedstroom terecht komt en door het lichaam worden opgenomen.

In de dunne en de dikke darm leven micro-organismen, darmbacteriën, die de vertering verder ondersteunen. Enerzijds door de darmwand in goede conditie te houden en anderzijds door plantvezels te verteren en daarna vitamines uit te poepen. Die voedingstoffen komen ook via de darmwand in de bloedstroom terecht. Wat overblijft zijn vezels en andere onverteerbare bouwstoffen die via de dikke darm als ontlasting ons lichaam verlaten.

Een goede spijsvertering zorgt ervoor dat ons lichaam de noodzakelijke bouwstoffen krijgt om te vernieuwen en voldoende energie levert om fysiek en mentaal actief te zijn.

Te ... veel eten, te veel vet, te zout, te zoet, te weinig voedingsvezels, te veel koffie, sterkte thee, melk, alcohol, roken, te weinig beweging, stress en dergelijke verstoren de spijsvertering. Langdurig gebruik van maagzuurremmers is nadelig voor het verkleinen van het voedsel en brengt de opnamen van belangrijke voedingsstoffen in gevaar. Ook een ontregeld maag-darmsysteem komt vaak voor. Hoeveel mensen hebben geen last van een moeilijke stoelgang, opgeblazen gevoel, winderigheid of snel een 'vol-gevoel'? Dit zijn signalen dat de opname van noodzakelijke bouwstoffen in gevaar is. Ontregelde darmen laten bovendien sneller belastende stoffen uit het voedsel via de darmwand binnen; het zogenaamde 'leaking gut syndroom'. Meer lezen: zie Leaky Gut syndroom.

Kinderen en tieners minder fit

Uit voedselconsumptie peilingen blijkt dat kinderen en tieners met de voeding onvoldoende vitaminen A en D, foliumzuur, ijzer, calcium, selenium, koper en zink binnen krijgen. Verder valt op dat het aantal kinderen met overgewicht in 20 jaar tijd verdubbeld is.

Uit recent promotie-onderzoek blijkt dat steeds meer kinderen te veel eten en te weinig bewegen. Nederlandse kinderen uit groep 7 en 8 van de basisschool blijken in vergelijking met hun leeftijdsgenoten van 30 jaar geleden minder fit. Op een fitheidstest die ook in 1980 werd afgenomen scoorden ruim 2000 kinderen nu op alle fronten veel slechter. Zelfs als de kinderen met overgewicht niet worden meegeteld, blijken de 'gezonde kinderen' van nu fysiek niet opgewassen tegen de kinderen van toen.

Voeding blijkt een belangrijke factor te zijn voor de gezondheid van de kinderen. De kwaliteit van de voeding en de daardoor te behalen gezondheidswinst wordt in toenemende mate gezien als 'zeer belangrijk' voor niet alleen de huidige, maar ook voor hun toekomstige gezondheid. Het is belangrijk voor hun groei, ontwikkeling en functioneren.

De laatste tien jaar verschijnen talrijke wetenschappelijke publicaties over de gunstige invloed van:

• multivitaminen en mineralenpreparaten voor de organen en intelligentie,
• visolie voor hersenen, bij gedrags- en concentratieproblemen, en
• vitamine C voor spieren, pezen, banden, wondherstel en een sterk afweersysteem.
• mineraal zink voor een sterk afweersysteem.

Kinderen en tieners hebben veel vitaminen en mineralen voor nodig, aanvulling op de voeding is dan zeker raadzaam. Het is belangrijk om bij advisering van voedingssupplementen met kennis van zaken te werk te gaan. Een kind is immers niet een halve volwassene.